Jako liderowi/ce nie jest ci obce rozwiązywanie problemów. To chleb powszedni przywództwa, umiejętność, która sprawia, że trybiki się kręcą, a zespół idzie naprzód. Ale rzecz w tym, że nie wszystkie problemy są sobie równe, podobnie jak osoby je rozwiązujące. Rozwiązania uniwersalne? To mit. Żeby naprawdę opanować rozwiązywanie problemów, potrzebujesz zrozumieć swój zespół, jego preferencje i dostosować podejście do ich potrzeb. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób dopasowywanie strategii rozwiązywania problemów może przenieść twoje przywództwo na kolejny level i wzmocnić twój mięsień inteligencji komunikacyjnej (CQ).
Soczewka PCM: dlaczego preferencje mają znaczenie w rozwiązywaniu problemów?
Process Communication Model (PCM) uczy nas, że ludzie mają różne bazowe typy osobowości, a te typy wpływają na to, jak preferują stawiać czoła wyzwaniom. Niektórzy rozwijają się w samotności, potrzebując spokojnego czasu, żeby samodzielnie przemyśleć problemy. Inni wolą dyskusję 1:1, gdzie mogą wymieniać się pomysłami z jedną osobą. Są też tacy, którzy najlepiej działają w grupie, pobudzeni współpracą i możliwością pracy w burzy mózgów. Dodaj do tego zmienne środowiska pracy (np. praca remote, hybrydowa i onsite), a otrzymasz całe spektrum preferencji, które mogą zadecydować o powodzeniu lub porażce twoich wysiłków w rozwiązywaniu problemów.
Dla liderów/ek rozpoznawanie tych różnic nie jest tylko miłym dodatkiem — jest niezbędne. Na przykład, zmuszenie Marzyciela do udziału w sesji burzy mózgów o wysokiej energii może go dosłownie zabić, a on sam pozostanie wyciszony, podczas gdy oczekiwanie, że Rebel rozwiąże problem sam przy biurku to płonna nadzieja. Zrozumienie tych niuansów jest częścią budowania siły CQ — umiejętności dostosowywania stylu i podejścia do komunikacji w oparciu o potrzeby innych.
Wysokie ryzyko ignorowania problemów
Zanim przyjrzymy się narzędziom i strategiom, porozmawiajmy o tym, co się dzieje, gdy liderzy/ki nie rozwiązują problemów skutecznie — lub, co gorsza, całkowicie je ignorują.
Nierozwiązane problemy rzadko rozwiązują się same; zamiast tego stają się coraz większe. Małe problemy narastają lawinowo, tworząc środowisko niskiej efektywności, niszcząc zaufanie i podważając morale zespołu. Koszty? Niedotrzymane terminy, zniszczone relacje, utracone przychody, a nawet wysoki poziom dobrowolnej rotacji. Nie wspominając o toksycznej atmosferze, ludziach, którzy ze sobą nie rozmawiają, nie wymieniają się pomysłami ani nie dzielą wiedzą. Brzmi jak długa lista różnych kosztów, których chyba nikt z nas nie chce ponosić.
Z drugiej strony, proaktywne i dostosowane podejście do rozwiązywania problemów nie tylko adresuje bieżące problemy, ale także buduje kulturę zaufania i współpracy. Kiedy twój zespół widzi, że jesteś zaangażowany/a w rozwiązywanie problemów w sposób, który im odpowiada, jest bardziej prawdopodobne, że zaangażują się w pełni i wniosą do zespołu to, co najlepsze.
Rozwiązywanie problemów jako supermoc CQ
Rozwiązywanie problemów to coś więcej niż tylko umiejętność techniczna; to podstawowy element inteligencji komunikacyjnej (CQ). Liderzy/ki z wysokim CQ nie skupiają się tylko na tym, co należy rozwiązać — myślą o tym, jak to rozwiązać w sposób, który rezonuje z ich zespołem. Oznacza to zadawanie pytań takich jak:
– Kto musi być zaangażowany w ten proces?
– Jakie środowisko pomoże nam skutecznie sobie z tym poradzić? Jakie narzędzia i podejścia będą najgorsze?
– Jak mogę dostosować swoje podejście do preferencji członków mojego zespołu? Co mogę zrobić, żeby zaangażować ich w proces?
Rozwijając swój potencjał CQ, nie tylko rozwiązujesz problemy — wzmacniasz relacje, budujesz zaufanie i tworzysz kulturę, w której każdy czuje się wysłuchany.
Dostosowywanie podejścia do rozwiązywania problemów
Jak więc wprowadzić to w życie? Oto kilka narzędzi i strategii rozwiązywania problemów w różnych konfiguracjach:
#1 Rozwiązywanie problemów w pojedynkę
W przypadku członków zespołu, którzy wolą pracować w pojedynkę, daj im przestrzeń i czas na niezależne przetwarzanie danych. Nie chodzi o to, że są dziwakami, chodzi po prostu o ich preferencje – wolą być sami, bo tak najlepiej im się myśli. Podaj jasne instrukcje i kontekst, a następnie pozwól im wziąć odpowiedzialność za zadanie. Narzędzia takie jak oprogramowanie do zarządzania projektami (np. Trello lub Asana) mogą pomóc śledzić postępy bez mikromanagementu. Możesz stworzyć miejsce online (np. na MIRO), żeby ludzie mogli pracować asynchronicznie w swoim własnym czasie i przestrzeni. Ustal pewne terminy i czas na raportowanie kolejnych etapów.
#2 Rozwiązywanie problemów 1:1
Niektórzy ludzie dobrze się czują w sytuacjach 1:1, gdzie mogą otwarcie omawiać pomysły bez presji grupy. Wykorzystaj ten czas na zadawanie pytań otwartych i aktywne słuchanie ich perspektywy. Jeśli wolą, żebyś był(a) bardziej bezpośredni(a), formułuj zdania prosto, jasno i przejrzyście, żeby nie tracić czasu w trakcie procesu na ich zgadywanie, do czego zmierzasz. Możesz również użyć narzędzi takich jak 5 (lub 7) Why, Problem Framing, Diagram Ishikawy lub innych narzędzi lub technik Lean. Upewnij się, że rozwiązujesz prawdziwy problem, który jest przyczyną obecnej sytuacji.
#3 Rozwiązywanie problemów grupowo
Konfiguracje grupowe sprawdzają się dobrze w przypadku osób, które czerpią korzyści ze współpracy i zbiorowej energii. Organizuj sesje burz mózgów lub warsztaty, w których każdy może wnieść pomysły. Narzędzia takie jak tablice (fizyczne lub cyfrowe) lub platformy takie jak MIRO mogą pomóc w wizualizacji pomysłów w czasie rzeczywistym.
Możesz również użyć grupowych metod rozwiązywania problemów, takich jak Action Learning, żeby być tak skutecznym i wydajnym, jak to tylko możliwe. Action Learning to metoda, w której grupa 4-8 osób siedzi razem (online lub na miejscu) na 1,5-godzinnej sesji, podczas której jedna osoba przedstawia problem do rozwiązania. Grupa jest odpowiedzialna za zadawanie pytań, dzielenie się swoimi spostrzeżeniami i tworzenie potencjalnych rozwiązań dla osoby prezentującej problem.
To bardzo intensywna, ale niezwykle produktywna sesja, podczas której grupa jest całkowicie skupiona na procesie rozwiązywania problemu, bez rozpraszania uwagi lub robienia czegoś innego w tym samym czasie. Siłą tej metody jest to, że wszyscy ludzie są zaangażowani w proces, uczą się po drodze i wspierają siebie nawzajem. Tak więc plusy to więcej niż tylko rozwiązywanie problemów; istnieje również pozytywny wpływ na praktyki dzielenia się wiedzą, budowanie relacji, zaufania, bezpieczeństwa psychologicznego w grupie lub organizacji, wykorzystując różnorodność punktów widzenia, doświadczeń, perspektyw i talentów.
Action Learning to jedna z najlepszych metod grupowego rozwiązywania problemów, jakie znam i praktykuję. Grupy, z którymi pracuję w ramach tej metody, są czasami wyczerpane po sesji, ale nigdy nie powiedziały mi, że to był czas stracony.
#4 Wirtualne rozwiązywanie problemów
W dzisiejszym hybrydowym świecie pracy wirtualne rozwiązywanie problemów jest często nieuniknione. Narzędzia takie jak Zoom, Teams lub Slack mogą pomóc nam w prowadzeniu dyskusji, podczas gdy współdzielone dokumenty lub platformy takie jak Google Workspace umożliwiają współpracę w czasie rzeczywistym. Zadbaj o włączone kamery podczas tych sesji: komunikacja niewerbalna stanowi 80% całego procesu komunikacji, więc jej brak może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. A to, co chcemy tutaj osiągnąć, to jak najlepiej wykorzystać czas: dla siebie jako liderów, ale także dla członków naszego zespołu.
Bądź świadomy/a zjawiska „Zoom Fatigue”. Utrzymuj skupienie podczas sesji online i dziel je na krótsze fragmenty, jeśli to konieczne. Używaj funkcji takich jak pokoje spotkań dla mniejszych grup, gdy jest to odpowiednie. Planuj przerwy częściej, żeby mózgi ludzi mogły odpocząć, trochę się poruszać, wypić wodę lub kawę – żeby pozostać wydajnymi tak długo, jak tego potrzebujemy.
Finalne przemyślenia
Jedną z najważniejszych rzeczy, kiedy myślę o rozwiązywaniu problemów, jest upewnienie się, że rozwiązujemy właściwy problem. Kiedy traktujemy pierwszy dostępny problem jako prawdziwy, możemy zmarnować tak dużo czasu i energii na szukanie rozwiązań, że może to być niezwykle frustrujące. Dla nas jako liderów/ek i dla naszych zespołów również. Kluczową rzeczą jest tutaj prawidłowa diagnoza sytuacji, nawet jeśli na samym początku wygląda to jak „strata czasu”. Racjonalnie wiesz, ile więcej to kosztuje później, więc przestań być stronniczy i użyj mózgu.
Zapytaj siebie: Jak mogę dostosować swoje strategie rozwiązywania problemów w tym tygodniu? Jakie kroki mogę podjąć, aby rozwinąć swój mięsień CQ i spotkać się ze swoim zespołem tam, gdzie on aktualnie jest? Odpowiedzi mogą po prostu zmienić nie tylko sposób, w jaki zarządzasz, ale także to, w jaki twój zespół się rozwija. Problemy się nie skończą, więc posiadanie strategii, które możesz wyciągnąć ze swojej skrzynki narzędziowej i użyć, kiedy tylko potrzebujesz, jest prawdziwą umiejętnością lidera/ki transformacyjnego/ej. Twoja przyszłość, ty i twój zespół, podziękujecie ci za to.
PS. Artykuł ci się przydał? Sięgnij więc o więcej w cotygodniowym wydaniu Leman Leadership Pulse!