Znasz to uczucie, kiedy odkrywasz coś i nie wierzysz, że wcześniej tego nie znałeś/łaś?
Takie odczucie towarzyszyło mi podczas moich pierwszych warsztatów Process Communication Model (PCM), w których uczestniczyłam na początku tego roku. Znałam wcześniej kilka różnych narzędzi psychometrycznych (Talenty Gallupa, Insight Discovery, DiSC, HBTI, FRIS, MBTI), ale nigdy nie spotkałam się z narzędziem, które byłoby tak rzeczowe, jeśli chodzi o opisywanie rzeczywistości różnych typów osobowości. I co ważne – zawiera w sobie elementy stresu (nazywając to zjawisko dystresem), z czym efektywne radzenie sobie jest jedną z najważniejszych rzeczy w tym szalonym świecie, którego obecnie doświadczamy.
Chciałabym podzielić się z wami kilkoma najważniejszymi faktami na temat tego, czym jest PCM, jak możemy go wykorzystać jako osoby, managerowie, partnerzy będący w związku, prezesi będący szefami firmy czy rodzice. To jedno z tych rozwiązań, które może działać na wielu różnych poziomach, w różnych kontekstach, rolach życiowych czy obszarach biznesowych. Tak adaptacyjne, opisowe i wnikliwe, że wygląda na zbyt piękne, aby mogło być prawdziwe.
Czym jest Process Communication Model?
PCM to struktura 6 typów osobowości, które są podstawą tego, jak myślimy, działamy i komunikujemy się z innymi. To ramy, które mogą wspierać ludzi w życiu osobistym i zawodowym w byciu bardziej świadomymi siebie (traktując samoświadomość jako początek każdej aktywności rozwojowej, którą podejmujemy). A kiedy jesteśmy bardziej świadomi tego, jak jesteśmy skonstruowani i co to dla nas oznacza, możemy dowiedzieć się więcej o tym, jak się komunikujemy (w standardowych sytuacjach i pod presją, w stresie). Ta wiedza sprawi, że będziemy lepsi, bardziej skuteczni w relacjach z innymi: naszym życiowym partnerem, dziećmi, przyjaciółmi, rodzicami, a także współpracownikami, pracownikami, przełożonymi czy klientami.
Jedną z najpiękniejszych rzeczy w PCMie, którą odkryłam, kiedy zaczęłam przyswajać jego mądrość, było to, że jest to bardzo uporządkowany, ale też zrozumiały sposób opisywania tego, jak działamy, czego potrzebujemy, jeśli chodzi o potrzeby psychologiczne oraz jak działa nasza komunikacja (jak my się komunikujemy, ale też czego potrzebujemy od innych, kiedy oni mówią do nas). I że to nie to samo. Wydaje się dość oczywiste, że nie ma jednego uniwersalnego sposobu komunikowania się z innymi ludźmi, a jednak cały czas zmagamy się z tym procesem. Uczymy się, gromadzimy wiedzę, zbieramy narzędzia, ćwiczymy na szkoleniach i warsztatach, ale cały czas popełniamy błędy i frustrujemy się niedziałającą komunikacją. A z powodu nieskutecznej komunikacji powstają konflikty, nieporozumienia, które sprawiają, że nasze działania są nieefektywne, nie dają satysfkacji czy radości tak, jakbyśmy tego chcieli.
I właśnie tu wchodzi cały na biało PCM.
6 typów osobowości
PCM zawiera w swojej strukturze 6 typów osobowości. Jeśli znasz różne metody psychometryczne i kwestionariusze, być może zainteresują Cię 2 rzeczy, które odkryłam w tym narzędziu, co czyni je wyjątkowym:
- W metodzie nie ma nigdzie miejsca na różnicowanie ludzi na skali introwertyk/ekstrawertyk; oznacza to, że jest mniej obarczony skrzywieniami poznawczymi, dla mnie na pewno bardziej odporny na umieszczanie ludzi w określonych szufladkach z dużym ryzykiem znalezienia się poza strefą OK-OK;
- Taibi Kahler, autor narzędzia PCM, stwierdził, że to, na którym „piętrze” domu wyląduje określony typ osobowości, nie zmieni się po osiągnięciu miej więcej 6-go roku życia; po upływie tego czas kolejność poszczególnych typów w naszej strukturze osobowości jest stała (łatwość dostępu do wyższych pięter może być różna, ale sama kolejność się nie zmieni).
Oto wizualizacja tego, jak może wyglądać struktura PCM z nazwami typów oraz słowami kluczowymi związanymi z każdym z nich. Poniżej krótka charakterystyka każdego z nich.
NIEUGIĘTY to osoba, która obserwuje świat przez pryzmat wartości i opinii. Operuje strukturą swojego systemu przekonań i wartości, ma silną opinię na każdy temat. Kiedy zaczyna coś robić, jest w pełni zaangażowany/a w to, żeby to zakończyć. W głowie mu/jej się nie mieści myśl o tym, że coś mogłoby nie być dowiezione, jeśli obiecują to zrobić. Zaufanie jest tym, co cenią, dopóki ktoś nie udowodni im, że jest inaczej (że nie jest godny zaufania).
ANALITYK to osoba, która wykorzystuje dane, fakty, logikę, informacje do łączenia się z otaczającym ją światem. Wykorzystuje myślenie jako podstawę swoich decyzji czy działań związanych z rozwiązywaniem problemów, a nawet budowaniem relacji z innymi ludźmi. Czego nie da się udowodnić, nie ma prawa istnieć. Łączy kropki, szuka logicznych ciągów, powiązań pomiędzy rzeczami i odpowiada na pytania, które będą sprawiały, że otaczający go/ją świat będzie miał większy sens.
DZIAŁACZ sprawia, że rzeczy się dzieją. Ich percepcja jest pełna aktywności, sprawiania, że coś się dzieje. Potrzebują bodźców, aby utrzymać tempo, w którym czują, że żyją. Doświadczanie rzeczy jest jej/jego sposobem uczenia się, bycia w strefie rozwoju oraz bycia skutecznym i wydajnym. Nie lubi czekać i za dużo gadać: „zamiast mówić, zróbmy coś” lub „mniej gadania, więcej roboty” – to zdania, które często się pojawiają.
BUNTOWNIK jest osobą potrzebującą kontaktu z innymi. Ich postrzeganie świata polega na cieszeniu się rzeczami, zabawie życiem. Potrzebuje reakcji (swoich i innych), aby poczuć, że jest w dobrym miejscu. Bycie kreatywnym, spontanicznym, pełnym energii: to najlepiej opisuje Buntownika.
EMPATA wykorzystuje emocje do doświadczania otaczającego go/ją świata. To, jak myśli o pewnych sytuacjach, decyzjach lub ludziach, jest jej/jego kompasem do wybierania dalszych kroków. Ceni innych ludzi, relacje i rodzinę – to główne punkty skupienia energii i baza przy podejmowaniu jakichkolwiek decyzji.
MARZYCIEL wykorzystuje świat refleksji. Wyobraża sobie różne scenariusze, opcje, możliwości i zagłębia się w te myśli w sobie. Potrzebuje czasu i przestrzeni, aby być w swoim świecie i ma bogate życie wewnętrzne, z którego korzysta do tego, żeby doświadczać świata.
Jedną z najważniejszych rzeczy w PCM jest zrozumienie, że każda osoba na tej planecie ma w sobie wszystkie typy osobowości. Nie można nie posiadać jakiegoś pierwiastka. Wszyscy je mamy, tylko w innej kolejności, a także różnimy się poziomem dostępu do wyższych pięter naszej struktury osobowości. Wszystko zależy od tego, jak zostaliśmy wychowani (pamiętając, że kolejność pięter jest stała od mniej więcej 6-go roku życia), w jakim środowisku żyliśmy w przeszłości i w jakim jesteśmy teraz. A to zależy od wszystkich dotychczasowych doświadczeń i tego, czego nauczyliśmy się o sobie i świecie.
Gdzie w życiu mogę skorzystać z PCM?
Po wypełnieniu kwestionariusza i otrzymaniu raportu będziesz miał(a) okazję porozmawiać z certyfikowanym Praktykiem PCM, który opowie ci więcej na temat założeń tego narzędzia i jego zastosowania w twoim konkretnym przypadku. Porozmawiacie o kolejności pięter i natężeniu każdego typu w twojej indywidualnej strukturze, a także o spostrzeżeniach na temat tego, co dzieje się z wami w stresie oraz w relacjach z innymi.
Gdzie konkretnie możesz użyć PCM?
- Przede wszystkim jest to narzędzie, które pozwoli ci lepiej zrozumieć siebie: twój konstrukt osobowości, myśli, zachowania, proces podejmowania decyzji, sposób komunikowania się z innymi (to historia o tym, jak się komunikujesz i jakiej komunikacji potrzebujesz od ludzi dookoła ciebie);
- To narzędzie do zarządzania sobą w stresie – opisuje, jak każdy typ reaguje w 3 fazach dystresu i co się stanie, jeśli nie zatrzymasz tego procesu we właściwym czasie;
- Jeśli jesteś managerem, liderem, dyrektorem,osobą prowadzącą firmę – jest to narzędzie, które pozwala lepiej rozumieć i przewodzić innym, ponieważ będziesz bardziej świadomy DLACZEGO ludzie zachowują się tak, jak się zachowują;
- Jeśli jesteś w związku: mając 2 raporty (twój i osoby, z którą jesteś), możesz zrozumieć błędy i niezrozumienia w komunikacji i to, dlaczego druga osoba czasami doprowadza cię do szału (i na odwrót);
- Jeśli jesteś rodzicem: potrafisz lepiej zrozumieć zachowania swoich dzieci i dostosować swój styl rodzicielski, tak, żeby był bardziej optymalny; dzięki temu sprawniej będziesz wracać do pozycji OK-OK;
- Jeśli jesteś trenerem, coachem, mentorem – możesz użyć tego narzędzia, aby lepiej wspierać swoich klientów, ponieważ komunikacja jest pozycją nr 1, która stanowi podstawową przyczynę wielu różnych problemów, z którymi ludzie mają, w których utknęli i nie do końca wiedzą, co robić dalej.
Ta lista miejsc do wykorzystania nie jest skończone. PCM to świetne, uniwersalne i adaptacyjne narzędzie, które może ci pomóc na wiele różnych sposobów i w więcej niż jednej dziedzinie twojego życia. Jeśli chcesz być lepszym człowiekiem – dla siebie i dla innych, to krok, który możesz zrobić, aby poprawić swój kontakt ze światem. Komunikacja jest obecna w każdej sytuacji naszego życia, niezależnie od momentu, w którym się znajdujemy, wieku, lat doświadczenia zawodowego czy statusu społecznego. Zawsze komunikujemy się z innymi: osobiście lub online, pisemnie lub ustnie. W sposób mniej lub bardziej uprzejmy i przyjazny. Nie zawsze jest to proces przyjemny czy skuteczny. Szczerze mówiąc, czasami nie sprawia nam to żadnej przyjemności. PCM to sposób, w jaki możemy to zmienić, sprawić, żeby komunikowanie się z innymi było dobrym doświadczeniem dla każdej ze stron.
Jak dowiedzieć się więcej o PCM?
Możesz skontaktować się ze mną, aby uzyskać więcej informacji o narzędziu, jeśli po przeczytaniu tego artykułu jesteś nim zaintrygowany/a. Więcej informacji można również szukać w innych źródłach dostępnych w Polsce i na całym świecie TUTAJ lub TUTAJ. Jak wspomniałam na samym początku artykułu – nigdy wcześniej nie widziałem tak dobrze zaprojektowanego, połączonego z umysłem i duszą ludzi narzędzia, które wspiera nas w procesie rozwoju.
Mam nadzieję, że zainspiruje cię to do zdobycia większej wiedzy na ten temat, zrozumienia możliwości i zrobienia kroku naprzód w przyszłość większej świadomości oraz lepszej komunikacji z innymi. Na pewno to warte podjęcia wysiłku, zainwestowania czasu i uwagi w to, jakimi jesteśmy ludźmi. Dla siebie i świata.
